جمع‌بندی سوره مزمل

بسم الله الرحمن الرحیم

🔹این سوره از اولین سوره‌هایی است که خداوند بر پیامبرش نازل فرموده است (البته احتمال دارد که برخی آیات آن بعدا در مدینه نازل شده باشد).

🔸پیامبر ص در اولین مواجهه‌اش با وحی و عظمت واقعه‌ای که بر او رخ داده تحت فشار روحی شدیدی قرار می‌گیرند و خداوند پیامبرش را دلداری می‌دهد و می‌خواهد او را برای این رسالت عظیم آماده سازد و در پایان سوره تاکید می‌کند که در این آماده‌سازی، پیامبر ص تنها نیست و برخی مومنان هم همانند او خود را آماده می‌کنند.

این آماده‌سازی پیامبر ص در دو زاویه مهم انجام می‌شود:
یکی در ارتباط او با خدا؛
و دیگری در مواجه وی با تکذیب‌کنندگان:

🔹از زاویه ارتباط با خدا، تاکید می‌شود بر ضرورت قیام برای تهجد و نماز شب در حد نیمی از شب یا اندکی کمتر یا بیشتر، و مداومت بر تلاوت قرآن، و مداومت بر دکر خداوند که این کارها وی را آماده کند برای تحمل بار سنگین وحی؛ و از او می‌خواهد که به سوی پروردگار خویش، که پروردگار شرق و غرب عالم است روی آورد و تنها بر او توکل کند؛

🔹اما زاویه دوم، دلداری‌هایی است در برابر مخالفت دشمنانی که او را تکذیب می کردند؛ و از پیامبرش می‌خواهد که در برابر زخم‌زبانهای آنان صبر در پیش گیرد و اگر هم از آنان جدا می‌شود آن طور که زیبنده و سزاوار است جدا شود و کار آنها را به خدا واگذارد و توضیح می‌دهد که خدا آنان را به حال خود رها نمی‌کند و در قیامت چه عذابهایی در انتظار آنان است؛ قیامتی که اثرش را هم در وجود انسان می‌گذارد (نوزاد را پیر می‌کند) و هم در کل عالم (زمین و کوهها را می‌لرزاند و کوههای استوار را همچون شن روان می‌سازد و آسمان را می‌شکافد)؛ و در این میان هشداری هم به این تکذیب‌کنندگان می‌دهد که اگر پیامبر اکرم ص را به سوی شما فرستادیم، قبلا هم پیامبری به سوی فرعون فرستادیم و وقتی او را چنان گرفتار کردیم، شما عاقبت خود را بفهمید.

🔹در پایان پس از تاکیدی مجدد بر آن وظیفه شب‌زنده‌داری و مدح ضمنی مومنانی که همراه پیامبر ص چنین اهل تهجد هستند، با اشاره به مشکلاتی که برخی افراد در جامعه دارند – که همگان نمی‌توانند این گونه اهل تهجد شوند – تخفیفی را در این زمینه مطرح می‌فرماید وبا تاکید از مومنان می‌خواهد که قرآن خواندن را جدی بگیرند و با خواندن آن مقدار از قرآن که برایشان میسر است، قصور و تقصیر در شب‌زنده‌داری‌هایشان را جبران کنند؛ و البته این تخفیف نباید موجب شود در سایر وظایف دینی‌شان (نماز و انفاق و …) به سهل‌انگاری بیفتند؛ بلکه با استغفار به درگاه خداوند این مسیری که برایشان مطرح شده را با قاطعیت ادامه دهند.

🔸حسن ختام را این روایت امام صادق ع قرار می‌دهیم که:
هر کس سوره مزمل را در نماز عشاء یا در آخر شب [نماز شب] بخواند شب و روز همراه با سوره مزمل شاهد بر او خواهند بود و خداوند در زندگی او را به حیات طیبه می‌رساند؛ و مرگش را هم مرگ پاک و طیب قرار خواهد داد.

ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص۱۲۰

أَبِي ره قَالَ حَدَّثَنِي أَحْمَدُ بْنُ إِدْرِيسَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ حَسَّانَ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ مِهْرَان‏ عَنِ الْحَسَنِ عَنْ سَيْفِ بْنِ عَمِيرَةَ عَنْ مَنْصُورِ بْنِ جَابِرٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ:
مَنْ قَرَأَ سُورَةَ الْمُزَّمِّلِ فِي الْعِشَاءِ الْآخِرَةِ أَوْ فِي آخِرِ اللَّيْلِ كَانَ لَهُ اللَّيْلُ وَ النَّهَارُ شَاهِدَيْنِ مَعَ سُورَةِ الْمُزَّمِّلِ وَ أَحْيَاهُ اللَّهُ حَيَاةً طَيِّبَةً وَ أَمَاتَهُ مِيتَةً طَيِّبَةً.

Visits: 4