ترجمه:
كسانى كه به آنان کتاب دادیم [و] آن را چنان كه بايد تلاوت می‌کنند، ايشان‌اند كه بدان ايمان می‌آورند. و كسانى كه بدان كفر می‌ورزند، همانانند كه زيانكارانند.
توضیح لغات:
تلاوت: از ریشه «تلو» به معنای پشت سر کسی بودن و از او تبعیت کردن است و در قرآن کریم از این ریشه، غیر از کلمه «تلاوت» کلمات زیادی آمده است مانند: «یتلوه شاهد منه» «والقمر اذا تلاها».
حدیث
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ رَحِمَهُ اللَّهُ عَنْ عَمِّهِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي الْقَاسِمِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ الْبَرْقِيِّ عَنْ أَبِيهِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنِ الْمُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ عَنِ الصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ ع أَنَّهُ قَالَ:
… وَ عَلَيْكُمْ بِتِلَاوَةِ الْقُرْآنِ فَإِنَّ دَرَجَاتِ الْجَنَّةِ عَلَى عَدَدِ آيَاتِ الْقُرْآنِ فَإِذَا كَانَ يَوْمُ الْقِيَامَةِ يُقَالُ لِقَارِئِ الْقُرْآنِ اقْرَأْ وَ ارْقَ فَكُلَّمَا قَرَأَ آيَةً رَقِيَ دَرَجَة…
امالی صدوق، ص۳۵۹
امام صادق ع فرمودند:
… و بر شما باد به تلاوت قرآن؛ چرا که درجات بهشت به عدد آیات قرآن است؛ پس وقتی روز قیامت شد به کسی که قرآن را [آن گونه که حق قرآن بوده] خوانده است گفته می‌شود: بخوان و بالا برو؛ پس به ازای هر آیه‌ای که بخواند درجه‌ای ارتقا پیدا می‌کند …
تدبر
- قرآن را به ما داده‌اند. (خودمان را دست کم نگیریم. خود خدا با ما سخن گفته است)
- قرآن را داده‌اند که تلاوت کنیم (بخوانیم و گام به گام از آن تبعیت کنیم) نه اینکه فقط هنگام سفر بالای سرمان بگیریم.
- ایمان آوردن به قرآن محصول تلاوت قرآن است. اگر تلاوت کردیم و ایمان و عملمان افزایش نیافت، واقعا تلاوت نکرده‌ایم.
- کسی که به آموزه‌های عمیق قرآن کافر شود (به آنها بی‌اعتنایی کند، آنها را بپوشاند و مخفی کند، به آنها عمل نکند) خودش ضرر کرده است.
- ضرر واقعی، از دست دادن پول و مقام و … نیست؛ بلکه این است که از قرآن محروم بمانیم. («اولئک هم الخاسرون» دلالت بر حصر دارد: آنانند که زیانکار هستند، [نه دیگران])
ضمنا روایتی هم که در همین زمینه ارسال کردم، ان‌شاء الله نوید خوبی برای ماست. اگر درجات بهشت بر اساس فهم وعمل (تلاوت) آیات قرآن تقسیم می شود، بکوشیم در این برنامه تدبر روزانه، در حق همان یک آیه در روز، تلاوتِ حق تلاوت انجام دهیم، ان‌شاءالله در پایان این برنامه تمام قرآن را فهم و عمل کرده‌ایم و به تمام مراتب بهشت (یعنی بالاترین مقام اولیای خدا) می‌رسیم. باور کنیم که این امر ممکن است. ان‌شاءالله.
تدبری در این آیه از امام صادق ع
وَ قَالَ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ ع فِي قَوْلِهِ تَعَالَى- الَّذِينَ آتَيْناهُمُ الْكِتابَ يَتْلُونَهُ حَقَّ تِلاوَتِهِ – قَالَ:
يُرَتِّلُونَ آيَاتِهِ وَ يَتَفَقَّهُونَ فِيهِ وَ يَعْمَلُونَ بِأَحْكَامِهِ وَ يَرْجُونَ وَعْدَهُ وَ يَخَافُونَ وَعِيدَهُ وَ يَعْتَبِرُونَ بِقِصَصِهِ وَ يَأْتَمِرُونَ بِأَوَامِرِهِ وَ يَتَنَاهَوْنَ عَنْ نَوَاهِيهِ مَا هُوَ وَ اللَّهِ حِفْظَ آيَاتِهِ وَ دَرْسَ حُرُوفِهِ وَ تِلَاوَةَ سُوَرِهِ وَ دَرْسَ أَعْشَارِهِ وَ أَخْمَاسِهِ حَفِظُوا حُرُوفَهُ وَ أَضَاعُوا حُدُودَهُ وَ إِنَّمَا تَدَبُّرُ آيَاتِهِ وَ الْعَمَلُ بِأَحْكَامِهِ
إرشاد القلوب إلى الصواب (للديلمي)، ج۱، ص۷۹
امام صادق ع درباره سخن خدا که: « الَّذِينَ آتَيْناهُمُ الْكِتابَ يَتْلُونَهُ حَقَّ تِلاوَتِهِ» چنین فرمود:
[آنها] آياتش را شمرده شمرده مي‌خوانند و در آن آيات عمیقا می‌اندیشند و به احكامش عمل مي‌كنند و به وعدههايش امید می‌بندند و از وعيدش نگران می‌شوند و از داستانهايش عبرت مىگيرند و دستوراتش را اطاعت مي‌كنند و از نهی‌هایش پرهيز مىكنند. به خدا سوگند قرآن براى حفظ كردن آياتش و درس دادن حروفش و تلاوت سورههايش و درس دادن یک جزء و دو جزئش نيست؛ حروفش را حفظ كردند ولى حدودش را ضايع كردند؛ جز اين نيست كه [قرآن] براى این [آمده]است که در آياتش تدبر و به احکامش عمل شود
بازدیدها: ۷۴