وَ مَكَرُوا مَكْراً وَ مَكَرْنا مَكْراً وَ هُمْ لا يَشْعُرُونَ

ترجمه

اختلاف قرائت

نکات ادبی

حدیث

تدبر

شاید محور و نکته اصلی داستان ثمود همین آيه باشد: تدبیری که آنها می‌کنند و تدبیری که خدا می‌کند و آنها نمی‌فهمند. مومن مضطر تدبیر خود را در پای تدبیرهای الهی می‌ریزد. از آیه بعد معلوم می‌شود که تدبیر آنها جزیی از تدبیر خدا بوده و این دو تدبیر در عرض هم نیستند:

۱۰۵۶       آنچه آبِسْت است شب جُز آن نَزاد                    حیله‌ها و مَکْرها باد است باد

۱۰۵۷       کی کُند دلْ خوش به حیلَت‌هایِ کَش                آن کِه بینَد حیلة حَقْ بر سَرَش؟

۱۰۵۸       او دَرونِ دام و دامی می‌نَهَد                            جانِ تو نی آن جَهَد، نی این جَهَد

۱۰۵۹       گَر بِرویَد، وَرْ بِریزد صد گیاه                          عاقِبَت بَر رویَد آن کِشته‌یْ اِله

۱۰۶۰       کِشتِ نو کارند بر کِشتِ نَخُست                      این دُوُم فانی‌ست و آن اَوَّل دُرُست

۱۰۶۱       تُخْمِ اَوَّل کامل و بُگْزیده است                         تُخْمِ ثانی، فاسد و پوسیده است

۱۰۶۲       اَفْکَن این تَدبیرِ خود را پیشِ دوست                  گَرچه تَدبیرت هم از تَدبیرِ اوست

۱۰۶۳       کارْ آن دارد که حَقْ اَفراشته‌ست                       آخِر آن رویَد که اَوَّل کاشته‌ست

۱۰۶۴       هرچه کاری از برایِ او بِکار                           چون اسیرِ دوستی، ای دوستْدار

۱۰۶۵       گِردِ نَفْسِ دُزد و کارِ او مَپیچ                           هرچه آن نه کارِ حَق، هیچ است هیچ

۱۰۶۶       پیش ازان که روزِ دین پیدا شود                       نَزدِ مالِکْ دُزدِ شب رُسوا شود

۱۰۶۷       رَخْتِ دُزدیده به تَدبیر و فَنَش                         مانده روزِ داوَری بر گَردَنَش

۱۰۶۸       صد هزارانْ عقل با هم بَر جَهَند                       تا به غیرِ دامِ او دامی نَهَند

۱۰۶۹       دامِ خود را سَخت‌تَر یابَند و بَسْ                      کِی نِمایَد قُوَّتی با بادْ خَسْ

مثنوی معنوی؛ دفتر دوم ابیات ۱۰۵۶ تا ۱۰۶۹

Visits: 0