بایگانی بر اساس دسته‌بندی: 027. نمل

بحث این آیه کامل نشده؛‌ فقط چند نکته تدبری آمده

ترجمه

اختلاف قرائت

نکات ادبی

حدیث

تدبر

به حرف «اذ» دقت کنید. این چه موقع است؟ به لحاظ نحوی ظاهرا «اذ» متعلق به جمله قبل است: همانا تو قطعا قرآن را از جانب حکیم علمی دریافت می‌کنی هنگامی که موسی چنین و چنان کرد. شاید می‌خواهد این شبهه ما را که مگر می‌شود که من هم مستقیما از جانب خدا قرآن را دریافت کنم پاسخ دهد و بگوید همان طور که موسی دنبال آتش رفت و مخاطب مستقیم خدا شد تو هم. می‌پرسی کی و کجا ممکن است که قرآن را مستقیم از خدا بگیری؟ می‌گویم همان موقعی که موسی در کوه طور مستقیم از خدا پیام گرفت بدون اینکه انتظارش را داشته باشد.

اگر مومن واقعی باشیم در زمره برگزیدگان (عباده الذین اصطفی) قرار می‌گیریم و آنگاه چه دلیلی دارد خدا با همین قرآنش مستقیم با ما سخن نگوید؟ بقدری حقیر شده‌ایم و ظرفیتهایی که خداوند در وجود ما به ودیعه گذاشته را باور نداریم که هنوز این سخن برایمان سخت است.

یکبار حال حضرت موسی را در این شب تصور کنید. همراه خانواده (ظاهرا همسرش باردار بوده) در شبی سرد گم می‌شود نوری از دور می‌بیند و به امید یافتن کسی که مسیر را بداند یا لااقل برگرفتن آتشی برای گرم شدن به وادی ایمن پا می‌گذارد و مستقیم مخاطب خدا قرار می‌گیرد. طبیعی است که ما هم انتظارش را نداریم که مستقیم مخاطب خدا قرار بگیریم؛ اما اگر موسی انتظارش را داشت؟ مگر قرار است نظام عالم بر اساس انتظارات و برنامه‌ریزی ما پیش برود؟ ما در این سوره باید بیاموزیم چگونه مضطر شویم تا اجابت دعایمان قطعی شود و در زمره خلفای خدا در زمین قرار بگیریم. اولین و مهمترین نکته همین است: تنها و تنها روی خدا حساب کن؛ نه حتی روی خودت و برنامه‌ات.

Views: 4

بحث این آیه کامل نشده؛‌ فقط چند نکته تدبری آمده

ترجمه

اختلاف قرائت

نکات ادبی

حدیث

تدبر

مرجع ضمیر «ک» کیست؟ قطعا پیامبر اکرم ص هست؛ اما آیا منحصر به ایشان است؟ مگر نگفته‌اند هربار قرآن می‌خوانید خودتان را مخاطب قرآن ببینید؟ مگر خودش نفرمود «لَقَدْ أَنْزَلْنا إِلَيْكُمْ كِتاباً فيهِ ذِكْرُكُمْ أَ فَلا تَعْقِلُون‏» (انبیاء/۱۰) اگر این سوره می‌خواهد عباده الذین اصطفی را شرح بدهد و چنین انسانهایی بسازد، پس طبیعی است که با خواننده قرآن مستقیم درگیر شود و به او بگوید که بدان تو مستقیما از جانب حکیم علیم قرآن را دریافت می‌کنی. واقعا در نگاه توحیدی آیا غیر از این است؟ آیا ما قرآن را با واسطه دریافت می‌کنیم یا مستقیما همه چیزمان را از خداوند می‌گیریم؟ آیا باید قاعده ساده‌لوحانه فلاسفه مشاء (قاعده الواحد) را باور کنیم که واحد نمی‌تواند با همگان مستقیما ارتباط داشته باشد؟ مگر خودش نفرمود «وَ إِذا سَأَلَكَ عِبادي عَنِّي فَإِنِّي قَريبٌ أُجيبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذا دَعانِ فَلْيَسْتَجيبُوا لي‏ وَ لْيُؤْمِنُوا بي‏ لَعَلَّهُمْ يَرْشُدُون‏»‌ (بقره/۱۸۶). به نظرم این سوره سوره‌ای است که می‌خواهد به ما تذکر بدهد که قرار است تک تک شما مخاطب مستقیم قرآن باشید و قرآ» را از خود حکیم علیم دریافت کنید. آخر سوره هم تاکید می‌کند که مهمترین وظیفه‌ات دو چیز است: عبودیت محض و تلاوت قرآن! اتفاقا وقتی آنجا تعبیر تلاوت قرآن را می‌آورد برایمان ساده‌تر می‌شود قبول اینکه خطاب، فقط خطاب به پیامبر نیست؛‌به ما هم هست؛ خوب این هم در همان راستاست. اتفاقا آیات بعد همگی تاکید بر این است: حضرت موسی ع دنبال آتش رفت به گفتگوی مستقیم با خداوند نائل شد. نگویید «ما که لیاقت نداریم». اذا رایت مولای ذنوبی فزعت و اذا رایت کرمک طمعت. اگر به مقیاس شخص ما و عمل ما باشد لیاقت مسلمان و شیعه بودن هم نداشتیم؛ اما اگر به مقیاس رحمت و لطف خدا باشد هرچیزی به ما بدهد کم است!

هر یک از ما خودش را مخاطب این آیه باید ببیند تا از این سوره استفاده مومنانه کند؛ جالب است چون می‌دانسته باورش برایمان سخت است سه بار تاکید کرده (استفاده از جمله اسمیه + إن + ل‍ ): همانا تو قطعا قرآن را از نزد حکیم علیم دریافت می‌کنی!

Views: 0

بحث این آیه کامل نشده؛‌فقط چند نکته تدبری آمده

ترجمه

اختلاف قرائت

نکات ادبی

حدیث

تدبر

مهمترین مشکل کسی که به آخرت ایمان ندارد و زندگی خود را بر مدار آخرت نمی‌بیند این است که فهم ظاهری از عمل پیدا می‌کند و کسی که در افق دنیا بیندیشد بسیاری از کارها را زیبا می‌بیند که حقیقتش واقعا زیبا نیست. جالب است که در این سوره اصلا سخنی از «عملوا الصالحات» به میان نیامده؛ و جایی هم انتظار این بوده تعبیر «کانوا یتقون» به جای عملوا الصالحات» آمده است. شاید یک وجه آن این باشد که مساله را در طراز انسان مضطر می‌خواهد مطرح کند نه مومنان عادی؛ به تعبیر دیگر مساله و مخاطب اصلی‌اش «الذین اصطفی» (آیه ۵۹) است (و کسانی که می‌خواهند جزء این دایره قرار بگیرند) که «بر کثیری از مومنان»عادی برتری دارند (آیه ۱۵). در چنین شرایطی حتی ممکن است عمل صالح برای کسی زینت داده شود و مانع رشد اخروی بلکه مایه عذاب او شود (مانند عمل صالحی که بعدش عجب بیاورد). این سوره می‌خواهد بگوید برود سراغ کسانی که روی اعمال‌شان حساب باز نمی‌کنند؛ نه اینکه اهل عمل نیستند بلکه تنها و تنها روی خدا حساب باز می‌کند نه حتی روی اعمالشان. لذا تذکر می‌دهد کسانی که آخرت‌باور نباشند به این بلیه عظیم مبتلا می‌شوند که اعمالشان برایشان زینت داده می‌شود و کور می‌شوند.

Views: 4

بحث این آیه کامل نشده؛‌فقط چند نکته تدبری آمده

ترجمه

اختلاف قرائت

نکات ادبی

حدیث

تدبر

۱) هُدىً وَ بُشْرى‏ لِلْمُؤْمِنينَ

هدایت و بشارتش برای مومنین است؛ یعنی اگر کسی ایمان نداشته باشد معلوم نیست که از هدایت این آیات طرفی ببندد؛ شاید یکی از علل دشواری استفاده از این آیات همین است؛ دقت کنید؛ نفرمود «لاولی الالباب» یا «للذین یتفکرون» حتی نفرمود «للذین آمنوا» بلکه ایمان وصف حال آنها شده است و مومن‌اند آنانی که قرار است از این آیات بشارت گیرند و هدایت شوند.

۲) بُشْرى‏ لِلْمُؤْمِنينَ

این سوره مخصوصا از آیه ۵۹ به بعد خیلی دشوار می‌شود و کار را خیلی سخت می‌کند. از انسان انتظار توحید خالص دارد و چنین انسانی را در موقعیت مضطر معرفی می‌کند و …؛ اما ابتدای سوره می‌فرماید «بشری للمومنین» یعنی اگر چشم آیه‌بین‌تان باز شود (مطلبی که در فرازهای پایانی خیلی بر آ» تاکید می‌شود)‌می‌بینید که این آیات که وضعیت را خیلی دشوار جلوه می‌دهد سراسر بشارت است.

Views: 40